Vocabulary recordings — Planting rice 08

กานดำนี้กะเอาต้นก้าหละปะมานสามสี่ต้นจุ่มลงไป สามสี่ต้นหลือว่าสี่ห้าต้นกะได้ แล้วแต่คนสิจับได้ต้นก้าต้นนั้นไปดำ กานดำเหน้กลงไป เหน้กใส่ขี้ดินเนาะ นิ้วโป้กับนิ้วซี้เฮานี้หละจับตง ตงกกต้นก้านั้นหละ แล้วกะเสียบลงไปในขี้ดิน หลือว่าเหม้ๆ ลงไปในขี้ดินเนาะ เพื่อที่สิให้ฮากก้า ฮากต้นก้านั้นติดลงไปในขี้ดิน เพื่อที่สิให้มันเกิดขึ้นมา หลือว่าใหญ่ขึ้นมาเนาะ กานดำนี้กะคือวางละยะคือตาข่ายนี้หละเนาะ ลูบตาข่ายกะ เหน้กๆ ใส่ขี้ดิน บ่ต้องถี่หลาย กะห่างๆ พอสมควน เพื่อที่สิให้เข้ามันใหญ่ บ่แออัด หลือว่าต้นกะ ต้นเข้า บ่ให้มันหนาเกินไปเนาะ พอเฮาดำเลียบล้อยแล้ว เฮากะถ้าจนมันใหญ่ จนได้เกี่ยวเข้าพุ้นหละเนาะ

Link to overview page
Link to dictionary

IsaanPronunciationTonesThaiEnglish/Notes
กาน ga:n M การ prefix indicating the action of ...
ดำ dam M ดำ 1. black
2. to transplant rice seedlings {ดำนา = to transplant rice seedlings}
นี้ ni: HF นี้ 1. this
2. here
กะ ga M ก็ 1. then, consequently
2. also
เอา ao M เอา to take, to give {เขากำลังเอาก่องไปซั่ง = he's taking the boxes to weigh them} {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving medicine to the patient} {เอาไว้ถ้า = is for, is used for, has the purpose of}
ต้นก้า ton-ga: HF-HF ต้นกล้า rice seedling
หละ la M แหละ, ล่ะ 1. auxiliary for emphasis at the end of a phrase
2. auxiliary to create a follow-up question: And what about ... ? {แล้วลดคันที่สองหละ = And what about the second car?}
ปะมาน pa-ma:n M-HR ประมาณ 1. about, approximatively
2. to guess, to estimate
สาม sa:m M สาม three
สี่ si: H สี่ four
ต้น ton HF ต้น 1. clf. for trees, plants, logs/pieces of wood {ต้นไม้ต้นใหญ่ = a large tree} {ต้นฟืน = log/piece of wood}
2. first, primary, initial {ลูกคนต้นหมู่ = first child}
จุ่ม jum H จุ่ม to immerse, to submerge, to dip
ลง loŋ HR ลง 1. to descend, to lower, to go down
2. down
3. bus/train etc.: to get off, to disembark {คนกำลังลงลดบั่ด = people are getting off the bus}
4. boat/ship etc.: to get on, to board {เขากำลังญ่างลงเลีย = he's boarding/getting on the boat}
ไป pai M ไป 1. to go
2. auxiliary indicating action extending into the future
หลือ lʉ: M หรือ or
ว่า wa: H ว่า 1. that, as {คำว่า X = the word X}
2. to say
ห้า ha: LF ห้า five
ได้ dai HF ได้ 1. can
2. to get, to obtain
3. before verb: indicating past tense
4. บ่ได้ + verb: not
แล้วแต่ lɛ:o-tɛ: HF-H แล้วแต่ up to, depending on
คน khon HR คน person, people
สิ si M จะ future tense auxiliary {เขากำลังสิตื่น = he's about to wake up} {สิไปตะหลาด = [I'm] going to the market}
จับ jap M จับ 1. to grasp, to hold {เขาจับมือกัน = they're holding hands} {เขายืนจับไอติมอยู่ = she's standing, holding an ice cream}
2. to catch, to arrest {จับพุล้าย = to arrest a criminal}
นั้น nan HF นั้น that, there
เหน้ก nek LF ผลัก, กดลง to press down
ใส่ sai H ใส่ 1. to put something in/on {เขาใส่บักพิกในกวยเตียวหลาย = he's putting a lot of chili in his noodle soup} {เขาบีบยาสีฟันใส่แปงสีฟัน = he squeezes toothpaste on the toothbrush} {ก่องเอาไว้ใส่ของ = boxes are there to put stuff in}
2. to wear (clothes) {เขาใส่เสี้ยแขนญาว = he's wearing a long-sleeve}
3. directed at {เอิ้นใส่กัน = to call each other/to say to each other} {หมามันเห่าใส่แมว = the dog barks at the cat} {ล้องเพงใส่ไม = to sing into the microphone} {เขากำลังซี้มือไปใส่พุซาย = she's pointing at the man}
ขี้ดิน khi:-din LF-M ดิน earth, soil
เนาะ nɔ H เนาะ final particle: makes the statement softer, looking for agreement
นิ้วโป้ niu-po: HF-HF นิ้วโป้ง thumb
กับ gap M กับ 1. and {ลุงกับป้า = uncle and aunt} {กวยเตียวหมูกับกวยเตียวไก่ = noodle soup with pork and noodle soup with chicken}
2. with, to {ค้ายๆ กับคำว่า ... = similar to the word ...}
3. prefix in front of foods {กับเข้า = side dishes eaten with rice} {เขากินกับกวยเตียว = he's eating noodle soup}
นิ้วซี้ niu-si: HF-HF นิ้วชี้ index finger
เฮา hao HR เรา 1. personal pronoun: we
2. personal pronoun: I
นี้หละ ni:-la HF-M นี่แหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
ตง toŋ M ตรง 1. at
2. to be precise at, to be exact {ห้าโมงตง = exactly five o'clock}
3. straight
กก gok M ต้นไม้ 1. tree
2. first child {ลูกคนกก = first child}
3. base, foot, bottom {ตงกกต้นก้า = at the stem/bottom/lower part of the rice seedling}
นั้นหละ nan-la HF-M นั่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
แล้ว lɛ:o HF แล้ว 1. finished
2. already
3. and then, and next (especially แล้วกะ)
4. auxiliary for past tense
เสียบ si:ap LF เสียบ to insert, to put in {เสียบปั่ก = to plug in} {ใซ้ซ้อนส้อมเสียบลูกซิ้น = to pick up meat balls with a fork}
ใน nai HR ใน in, within
เหม้ me: LF ยัด, ดัน to push, stuff, squeeze
เพื่อที่ phʉ:a-thi: H-H เพื่อที่ in order to, so that
Notes: the vowel เอือ is likely to be a Thai loan
ให้ hai LF ให้ 1. to give {หมอกำลังเอายาให้คนป่วยกิน = the doctor is giving the patient medicine}
2. for
3. to allow, to be allowed
ฮาก ha:k HF ราก root
ก้า ga: HF กล้า seedling, rice seedling
ติด tit M ติด 1. to be attached to, to be on/at {สะวิดเปิดไฟติดอยู่ข้างฝาบ้าน = the light switch is on the wall} {มันสิมีน้ำติดอยู่โตของเขา = there is water on his body}
2. to stick (to), to attach (to)
มัน man HR มัน it (also used to refer to people)
เกิด gə:t LF เกิด 1. (often together with ขึ้น) to happen, to arise, to take place {เกิดอี่หยังขึ้น = what is happening?} {บ่มีหญังเกิดขึ้น = nothing's happening}
2. to be born
3. to grow {หนวดกะคือสิเกิดอยู่ใต้ดัง = a moustache grows below the nose}
ขึ้น khʉn LF ขึ้น 1. to go up, to increase
2. sun: to rise {ตะเว็นกำลังขึ้น = the sun is rising}
3. more
4. bus/train etc.: to get on, to board {พุโดยสานขึ้นลดไฟเบิดแล้ว = all passengers have boarded the train}
มา ma: HR มา 1. to come
2. auxiliary expressing action towards the present or focal time {กะคุเฮ็ดมาจากอี่หยัง = What is the bucket made of?} {แล้วเขากะเก็บเงินจากพุนั้นมา = and then she takes the money of that person}
ใหญ่ ɲai H ใหญ่ large, big
คือ khʉ: HR คือ 1. to be, to resemble, like, as
2. why {บักหล้าคือบ่เก็บโต่ะแน่ = [addressing a young boy] Why haven't you cleared the table?}
วาง wa:ŋ HR วาง to place, to set/put down {โทละสับ/phone: วางสาย = to hang up} {มีเกิบวางอยู่ในก่อง = there are shoes in the box} {มือข้างหนึ่งเขาวางอยู่เทิงโต่ะ = he's put one of his hands on the table}
ละยะ la-ya H-M ระยะ distance, space, interval
ตาข่าย ta:-kha:i M-H ตาข่าย net, grid, mesh
ลูบ lu:p HF รูป 1. picture, image, photo
2. form, shape
3. clf. for pictures, images, photos
บ่ bɔ: H ไม่ 1. no, not
2. question particle, transforming a statement into a question
Notes: spelling exception in line with common usage on social media
ต้อง tɔŋ HF ต้อง to have to, must
ถี่ thi: H ถี่ close together, too close together
หลาย la:i M เยอะ, มาก many, much, very
ห่าง ha:ŋ H ห่าง 1. far
2. to be apart, to be away
พอสมควน phɔ:-som-khu:an HR-M-HR พอสมควร moderately, fairly, rather
เข้า khao LF ข้าว rice {กินเข้า = to eat} {ปูกเข้า, เฮ็ดเข้า = to grow/plant rice} {เกี่ยวเข้า = to harvest rice} {กับเข้า = courses eaten with rice}
แออัด ɛ:-at M-M แออัด congested, crowded
ต้นเข้า ton-khao HF-LF ต้นข้าว rice plant
หนา na: M หนา thick
เกิน gə:n M เกิน to exceed, beyond, further/later/more than
พอ phɔ: HR พอ 1. just when, just after, as soon as
2. enough, adequate
เลียบล้อย li:ap-lɔ:i HF-HF เรียบร้อย neat, tidy, refined, well-behaved, in good order
ถ้า tha: LF ถ้า, รอ 1. if
2. to wait
จน jon M จน 1. poor {คนจน = a poor person}
2. until, such that {เสียงดังเลี้ยยๆ จนคนสิลับ = (phone) it's ringing until [he/someone] answers the call} {ถ้าจน [...] = to wait until [...]}
เกี่ยว gi:ao H เกี่ยว 1. to harvest {เกี่ยวเข้า = to harvest rice}
2. sickle, scythe (for harvesting rice)
พุ้นหละ phun-la HF-M นู่นแหละ auxiliary for emphasis at the end of a phrase
Notes: see also พุ้นหนะ